ارائه ۱۹۰۰ عنوان کتابِ آستان قدس رضوی، در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران
تاریخ انتشار: ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۷۰۰۸۰۲
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، معاون اجتماعی‌سازی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی با اشاره به نحوه حضور مجموعه آستان قدس رضوی در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران اظهار کرد: سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی با حضور ۷ مؤسسه زیر مجموعه خود در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، آثار علمی پژوهشی اش را ارائه می کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
حسن آرام افزود: از میان آثار عرضه شده در این نمایشگاه تعداد ۱۴۹ عنوان کتاب چاپ نخست است، امسال ویژه مخاطبان کودک و نونهال نیز ۵۰ عنوان کتاب ارائه خواهد شد.
وی ادامه داد: با توجه به استقبال از کتاب های عربی و انگلیسی، در بخش بینالملل نیز ۲۰۰ عنوان اثر به زبان‌های مختلف عرضه می‌شود.
* پاسخگویی به مسائل جوانان در طرح «بینهایت شو»
معاون اجتماعی‌سازی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، تصریح کرد: آستانقدس رضوی با حضور کامل در بخشهای جنبی نمایشگاه برای میزبانی از جوانان غرفهای با عنوان مؤسسه جوانان و تشکلهای انقلابی برپا کرده است که در طرحی با عنوان «بینهایت شو» به مذاکره حضوری و رودرروی جوانان با یکدیگر و طرح مسائل می‌پردازد.
آرام ادامه داد: با برنامهریزی از پیش تعیین شده در سرای اهل قلم نمایشگاه نیز ۱۲ نشست علمی با حضور نویسندگان خبره و برجسته کشور تدارک دیده شده است.
وی با اشاره به موضوعات برخی نشستهای علمی- پژوهشی، اضافه کرد: «نقش آستان قدس رضوی در حفاظت اسناد تاریخی»، «اخلاق پژوهی در جهان اسلام»، «مرز‌های ناشناخته در اخلاق»، «الهیات کاربردی»، نشست معرفی و بررسی اهداف و رویکرد‌های کنگرۀ جهانی امام رضا (ع) و «سیره پژوهی امام رضا (ع)» از جمله عناوین این نشست‌هاست.
معاون اجتماعی‌سازی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی همچنین رونمایی از آثار «فهرستهای جدید نسخ خطی آستان قدس رضوی» دوره ۵ جلدی، «بازشناخت تفاسیر خطی فارسی»، «سه شنبههای علمی فرهنگی آستان قدس رضوی» به عنوان منظم ترین برنامه معرفی نفایس خطی در ایران و اثری با عنوان دیگردوستی در ادیان ابراهیمی را از دیگر برنامه‌های در نظر گرفته شده ویژه مخاطبان این نمایشگاه برشمرد.
* چاپ و عرضه آثار براساس سوالات محققان
آرام تصریح کرد: مراکز علمی آستان قدس رضوی همه ساله در این رویداد بین المللی، کتاب‌های منتشر شده جدید خود را براساس سوالات مطرح شده محققان در نمایشگاههای کتاب ادوار گذشته چاپ و به مخاطبان عرضه می کند.
وی گفت: در همین راستا امسال کتاب‌های مختلف مانند محجةالبیضا یا (راه روشن)، «اخلاق امام محمد غزالی»، «اخلاق پژوهی در جهان اسلام» و «مرز‌های ناشناخته در اخلاق» و رمان‌های «مرا با خودت ببر»، «غریب قریب»، «تا ابد با تو میمانم» و کتاب‌های تحقیق جامع برای کتابخانه‌ها و محققان همانند «المعجم فی فقه لغة القرآن و سرالبلاغه»، «ذخیرة المعاد»، «مناهج الفقها»، «اجازات العلما»، «بازشناخت تفاسیر خطی قرآن کریم» به چاپ رسیده است و در اختیار علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت.
* توجه به موضوع نذر و وقف علمی کتاب
معاون اجتماعی‌سازی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی افزود: همچنین آستان قدس رضوی در نظر دارد نذر و وقف علمی کتاب ویژه محققان و پژوهشگران علم را اجرایی کند، در همین راستا علاقه‌مندان می توانند تحقیقاتشان را در قالب نذر یا وقف به مخاطبان عرضه کنند.
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۷۰۰۸۰۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شرحی بر قدیمی‌ترین فهرست‌نامه‌های کتابخانه آستان قدس رضوی/خدمتی به گذشته، امروز و آینده
وقتی درباره فهرست منابع یک کتابخانه صحبت می‌کنیم، بیشتر ما درک اندکی از موضوع صحبتمان در این باره داریم و تقریباً می‌دانیم فهرست یک کتابخانه، لیست منظمی از کتاب‌ها و سایر مدارک موجود در آن است و همان‌طور که فهرست یک کتاب نشان‌دهنده محتویات داخل آن است، فهرست کتابخانه نیز منابع موجود در آن را معرفی می‌کند. این فهرست منظم در گذشته شبیه سیاهه‌ای بوده که ممکن است ما از وسایل داخل یک مکان بنویسیم، اما در حال حاضر این فهرست شامل اطلاعات متعدد و متنوعی از قبیل نام نویسنده، عنوان، ویرایش، ناشر، تاریخ انتشار، مشخصات ظاهری، موضوع و محل بایگانی مدرک مورد نظر است. اطلاعاتی که سهولت دسترسی مراجعان به یک اثر را نه تنها با نام کتاب که به کمک سایر اطلاعات آن مانند نام نویسنده یا موضوع، ممکن می‌کند. همان‌طور که گفته شد، از گذشته‌های دور، گردانندگان کتابخانه‌ها یا صاحبان آن‌ها فهرست‌هایی از منابع موجود در آن‌ها تهیه می‌کرده‌اند. عملی که در کتابخانه‌های کشورهای اسلامی نیز انجام شده است. از فهرستهای گذشته مانند فهرست کتابخانه مأمون عباسی فقط نامی در متون آمده، اما اینکه این فهرست‌ها به چه شکل تهیه شده و یا شامل چه کتاب‌هایی بوده، مطلبی در اختیار پژوهشگران نیست.
کتابخانه مبارکه حضرت امام ابوالحسن علی بن موسی‌الرضا(ع)
ازجمله سیاهه‌هایی که باقی مانده، فهرست کتاب‌های کتابخانه آستان قدس رضوی است. کتابخانه آستان قدس رضوی یکی از قدیمی‌ترین کتابخانه‌های جهان اسلام است که آثار آن از گذشته مورد توجه دانشمندان و پژوهشگران بوده است. بر کسی پوشیده نیست که این کتابخانه به دلیل همجواری با حرم مطهر امام رضا(ع) و موقوفات بسیار آن شکل گرفته و رشد کرده و به عظمت امروزش رسیده است. حضور همین کتب وقفی موجب شکل‌گیری فهرستهای متعدد از منابع این کتابخانه شده است. اهمیت این فهرست‌ها از این نظر است که می‌توان گفت آن‌هاتنها فهرستهای به‌جامانده از کتابخانه‌ها در ایران قدیم هستند. از کتابخانه‌های دوره صفویه فهرست‌هایی با این مشخصات فعلاً موجود نیست و از دوره قاجار نیز فقط چند فهرست داریم که قابل مقایسه با فهرستهای کتابخانه آستان قدس هستند. الهه محبوب در مقاله «فهرستهای کتابخانه آستان قدس رضوی از صفویه تا قاجار» فهرستهای موجود از کتابخانه آستان قدس را به چند دسته تقسیم کرده و به ذکر موارد مهم این فهرست‌ها در سه دوره زمانی صفویه، افشاریه و قاجار پرداخته است.
قدیمی‌ترین سیاهه کتاب‌های کتابخانه رضوی
براساس این گزارش، قدیمی‌ترین فهرست این مجموعه متعلق به سال‌های 1007 تا 1010 هجری قمری است. در این فهرست که با عنوان «تفسیر تحویل صاحب جمعان بیوتات روضه منوره...» آغاز شده، موجودی کتابخانه به تفکیک آمده است. نویسنده فهرست گویی بیشتر به خصوصیات ظاهری کتاب‌ها توجه کرده و آن‌ها را به صورت قرآن‌های جلددار، بدون جلد، کتب جلددار، کتب بدون جلد، تفاسیر، سی‌پاره‌ها و مصاحف و سایر کتب دسته‌بندی کرده است. این فهرست همچنین صورتی از اموال کتابخانه شامل رحل‌های موجود در حرم مطهر و کتابخانه و سی‌پاره‌دان‌ها را در خود دارد. در هر مورد، قطع، تعداد سطور، خصوصیات خطی، نوع ،و نوع تذهیب و همچنین نام واقف آمده است. گاهی شروط وقف کتاب نیز در فهرست ذکر شده است. کتابدار غیر از این اطلاعات به شرح امانت نیز پرداخته است. این نشان می‌دهد کتابدار با توجه به این فهرست، کتاب را به امانت و یا از مکان مربوط تحویل می‌گرفته: «قرآن وقفی مسماه زهراباجی مشروط بر آنکه در شرفیه مخصوص سلطان حیدرمیرزا در حرم تلاوت نمایند».
فهرستی از علوم کثیره موجود و مخزون
فهرست متعلق به دوره افشاریه سندی است در 28صفحه که کاتب آن به ذکر تعداد کتب و خصوصیات آن‌ها پرداخته است. در این فهرست نام کتب قرآن، فهرست خطوط ائمه(ع) و کتب وقفی و امانی و همچنین فهرست کتب وقفی شاه‌عباس با عنوان «بندگان سکندر نشان» آمده است. دیگر فهرست مشهور کتابخانه آستان قدس رضوی فهرستهای موجود در دوره قاجار است. برخی از این‌ها به دستور متولیان و به صورت کتابچه مستقل و یا همراه با سایر موجودی کل حرم (مثل فهرست دفتر عضدالملکی) تهیه شده و یا در کتب افرادی که از کتابخانه بازدید کرده‌اند به‌طور خلاصه (سفرنامه خانیکوف) و یا مفصل (مطلع‌الشمس) آمده‌اند. «مطلع‌الشمس» یکی از کتاب‌های نوشته شده توسط «محمدحسن اعتمادالسلطنه» ملقب به «صنیع‌الدوله» است. این کتاب در سه جلد نگاشته شده و موضوع آن، گزارش یکی از سفرهای ناصرالدین‌شاه قاجار به شهر مشهد است. اما جلد دوم این کتاب در این گزارش مورد توجه ماست که به مشهد و آستان مقدس علی بن موسی‌الرضا(ع) اختصاص دارد و در آن به مشهد، آثار و ابنیه حرم مطهر و کتیبه‌های آن و شرح حال بزرگان شهر می‌پردازد و در پایان، فهرست جامعی از کتاب‌های موجود در کتابخانه‌های آستان قدس رضوی در آن گردآوری شده است. این فهرست در زمان تولیت میرزا سعیدخان مؤتمن الملک به سال 1296ه.ق تنظیم شده است. اعتماد السلطنه در مقدمه فهرست، چگونگی یافتن فهرست را شرح داده: «درحین تألیف جلد ثانی کتاب مطلع‌الشمس، فهرست جمیع نسخه‌ای که فعلاً در کتابخانه مبارکه حضرت امام ابوالحسن علی بن موسی‌الرضا علیه الصلوةوالسلام از علوم کثیره موجود و مخزون است بدست آمده، اگر چه صورت آن فهرست چندان مصحح نبود ولی به قدر می‌شود منقح ساخته ثبت و الحاق آن پرداخته شد». البته نویسنده در این فهرست تنها نام و موضوع کتاب‌ها را آورده و ظاهراً آن را از روی فهرستهای کتابخانه یادداشت‌برداری کرده است.
خدمتی به گذشته، امروز و آینده
فهرستهای فوق نشان می‌دهد کتابخانه آستان قدس رضوی از همان آغاز شکل‌گیری دارای نظمی خاص در ساماندهی بوده و افرادی آشنا به امور نسخه‌شناسی بوده‌اند که این فهرست‌ها را تهیه می‌کرده‌اند. جز این، فهرست کتب می‌توانند ما را به جهان اندیشه‌ای مردمان در گذشته برسانند. درواقع فهرست‌نویسان تنها به مردمان دوره خود خدمت نمی‌کنند و به نوعی به آیندگان نیز سود می‌رسانند. اینکه در آن روزگاران چه کتبی نوشته می‌شده و مورد توجه علما و اندیشمندان بوده و مردمان نیز بیشتر چه کتبی را اهدا و وقف می‌کرده‌اند. دیگر نکته مهم در این فهرست‌ها شرح ویژگی جلدها و تذهیب و خط کتب است که می‌تواند در خصوص هنر مجلدسازی و تذهیب اطلاعاتی را در اختیارمان بگذارد. نام و جایگاه واقفان نیز چهره اجتماعی مردمان آن روزگار را ترسیم می‌کند.
آزاده خلیلی
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»